2 maja wywieśmy biało-czerwone flagi! Jak robić to zgodnie z prawem?

W przeddzień Narodowego Święta Konstytucji 3 Maja przypada Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej, ustanowiony w 2004 roku. Zgodnie z intencją ustawodawcy, 2 maja biało-czerwone barwy powinny być obecne wszędzie — w przestrzeni publicznej, na budynkach, w domach prywatnych. Rzeczywistość bywa jednak daleka od ideału. Warto przy tym pamiętać, że eksponowanie flagi narodowej podlega określonym przepisom i zasadom.

Jeszcze przed ustanowieniem Dnia Flagi, przeciętny obywatel nie mógł dowolnie wywieszać flagi państwowej. Przez ćwierć wieku po upadku komunizmu obowiązywały przepisy ograniczające takie działania — formalnie za samowolne wywieszanie flagi groziły sankcje, choć w praktyce rzadko je egzekwowano. Dopiero zmiana ustawy pozwoliła obywatelom z dumą i bez obaw eksponować biało-czerwone barwy.

Jednak nawet obecnie prawo przewiduje konkretne ograniczenia oraz kary — od 20 do 5000 zł — za niewłaściwe obchodzenie się z flagą. Przykładowo, prywatne osoby nie mogą wywieszać flagi na maszcie ustawionym na dachu domu, ponieważ zarezerwowane jest to wyłącznie dla urzędów państwowych i samorządowych. Taki widok mógłby sugerować, że w budynku znajduje się oficjalna instytucja.

Zasady eksponowania flagi określa tzw. protokół flagowy. Przewiduje on m.in., że:

• flaga nie może zawierać żadnych napisów, znaków czy rysunków (popularne wśród kibiców flagi z nazwami miast naruszają te przepisy),
• nie powinno się używać symboli państwowych podczas protestów, chyba że działania te dotyczą dobra całego narodu,
• flagi z godłem są zarezerwowane wyłącznie dla określonych instytucji, takich jak ambasady, porty, czy polskie samoloty na lotach zagranicznych.

Najwyższa Izba Kontroli przygotowała również konkretne wskazówki dotyczące obchodzenia się z flagą:

• flaga umieszczona na pojeździe powinna znajdować się po jego prawej stronie,
• flaga ustawiona na podium musi znajdować się po prawej stronie mówcy, patrząc z jego perspektywy,
• przecięte podczas uroczystości wstęgi biało-czerwone powinny być zabezpieczone, aby nie upadły na ziemię,
• podczas uroczystego odsłaniania pomnika flaga przykrywająca monument nie powinna dotknąć podłoża.

Warto zauważyć, że wokół przecięcia wstęgi biało-czerwonej toczy się dyskusja — niektórzy eksperci uważają, że jest to akt symbolicznego niszczenia flagi narodowej, co wzbudza kontrowersje.

Powszechnie wiadomo, że flaga nie może być zniszczona — jednak niewielu zdaje sobie sprawę, że nie chodzi wyłącznie o jej podarcie. Flaga o wypłowiałych barwach również uznawana jest za zniszczoną i nie powinna być eksponowana.

Problemem pozostaje także odcień barw narodowych. Choć ustawa jasno wskazuje, że kolory biały i czerwony powinny być ułożone w dwóch poziomych, równych pasach, rzeczywistość często odbiega od wzorców. „Biel” bywa szara, a „czerwień” przypomina raczej odcień karmazynu lub bordo.

Fot. Pexels