Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S.A. to oczywiście nie tylko przepiękny zbiornik w Goczałkowicach czy doskonałej jakości woda w śląskich kranach, ale także wiele zaawansowanych technologicznie Oddziałów ze Stacjami i Zakładami Uzdatniania Wody. A i to nie wszystko, bowiem GPW S.A. administruje jeszcze paroma niezwykłymi miejscami.
Pragniemy zatem na naszych łamach sukcesywnie przybliżać tę unikatową (także w skali Europy) spółkę, dzięki której mamy zapewnione bezpieczeństwo dostaw wody i ochronę przed powodziami. Nasze zwiedzanie oddziałów GPW S.A. zacznijmy od Stacji Kozłowa Góra. Stacja Uzdatniania Wody Kozłowa Góra zlokalizowana jest w miejscowości Wymysłów. Została ona uruchomiona 22 marca 1951 roku i jest zasilana w wodę z jazu upustowego zapory czołowej zbiornika w Świerklańcu. Zbiornik ten został wybudowany w latach 1935–39 dla celów strategicznych, a w latach 1948–51 dokonano jego adaptacji dla celów wodociągowych. W latach 1998–2005 przeprowadzono modernizację Stacji, stosując nowoczesną technologię uzdatniania wody surowej polegającą na koagulacji w komorach szybkiego i wolnego mieszania, filtracji pośpiesznej na filtrach antracytowo-piaskowych, ozonowaniu pośrednim i filtracji przez złoże węgla aktywnego. Obiekty do uzdatniania wody zaprojektowano i zrealizowano w układzie zintegrowanym. Budynek technologiczny podzielono na bloki technologiczne, których pracę nadzoruje centralna sterownia wyposażona w system komputerowy umożliwiający sterowanie pracą całego zakładu. Uzdatniona zdrowa i bezpieczna woda kierowana jest do: Bobrownik, Piekar Śląskich, Bytomia, Rudy Śląskiej i Wojkowic.
Z kolei Stację Uzdatniania Wody w Strumieniu oddano do eksploatacji 22 lipca 1954 roku. Może ona być zasilana w wodę z dwóch ujęć: brzegowego – w 21 km lewego brzegu rzeki Wisły oraz z ujęcia na Zbiorniku Goczałkowickim. Z ujęcia na Wiśle woda doprowadzana jest rurociągami do studni zbiorczych, skąd pompami podawana jest do komór ozonowania wstępnego, hali koagulacji oraz na tzw. filtry piaskowe.
W Strumieniu istnieją dwa ciągi technologiczne: woda ujmowana z rzeki Wisły kierowana jest do komór ozonowania wstępnego, skąd przepływa do hali koagulacji, a po dodaniu siarczanu glinu – jeszcze przez 4 komory szybkiego mieszania, gdzie następuje wymieszanie wody surowej z koagulantem. Dalej przepływa do komór wolnego mieszania i osadników pokoagulacyjnych. Filtry piaskowe płukane są mieszaniną wodno-powietrzną (w kierunku od dołu).
Po filtrach piaskowych, przy użyciu pomp pompowni pośredniej, woda kierowana jest rurociągiem do komór ozonowania końcowego o pionowym labiryntowym przepływie. Płukanie złóż węgla aktywnego odbywa się mieszanką wody i powietrza w sposób automatyczny (w zależności od temperatury wody). Po filtrach węglowych woda wraz z wodą z chlorem spływa rurociągiem do zbiornika wody czystej pod filtrami piaskowymi. Krystalicznie czysta woda ze Stacji dostarczana jest do Żor, Jastrzębia–Zdroju i Wodzisławia Śląskiego.
A teraz kolej na… Gospodarstwo Rybackie w Goczałkowicach, które rozpoczęło swoją działalność w 1956 roku i od tego momentu nieprzerwanie prowadzi gospodarkę rybną na terenie Zbiornika Goczałkowickiego. Stosowana w Gospodarstwie tzw. biomanipulacja poprzez zarybianie i odłowy ma na celu ograniczenie ilości fitoplanktonu i w efekcie zmniejszenie tzw. trofii zbiornika. Zbiornik zarybiany jest rybami drapieżnymi (szczupak, sandacz, węgorz), a odławiane są gatunki ryb karpiowatych, zwykle żerujących na dnie. Ryby drapieżne są pierwszymi czyścicielami i naturalnymi sprzymierzeńcami w procesie wstępnego uzdatniania wody.
Stanowią pierwszy etap biologicznego uzdatniania wód systemu wodociągowego GPW S.A. Równocześnie, za pomocą stałych zabiegów gospodarczych polegających przede wszystkim na sztucznym zarybianiu zbiornika (obsadzanie narybkiem szlachetnych gatunków ryb produkowanych w specjalnych ośrodkach zarybieniowych), poprawia się jakość i ilość ryb w danym zbiorniku. Co szczególnie doceniają wędkarze, dla których jest udostępnionych łącznie około 30 km linii brzegowej.
KALENDARIUM
Pierwsze ujęcia wody powstały jeszcze pod koniec XIX wieku:
1882 r. – wybudowanie pierwszego ujęcia wody w Zawadzie
1884 r. – wybudowanie ujęcia wody w Reptach Śląskich
1904–1908 r. – dalsza intensywna rozbudowa wodociągów, wybudowanie m.in. ujęcia Rozalia
1930 r. – wybudowanie ujęcia w Maczkach
1949 r. – powstanie Państwowych Zakładów Wodociągowych
1950 r. – przekształcenie Państwowych Zakładów Wodociągowych w Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Katowicach
1950–1993 r. – dynamiczny rozwój przemysłu i zwiększająca się liczba mieszkańców spowodowały stały wzrost zapotrzebowania na wodę. Dlatego też dla zaspokojenia wzrastających potrzeb budowano nowe ujęcia i Stacje Uzdatniania Wody (SUW) oraz rozbudowywano sieć magistralną.
W ramach programu inwestycyjnego wybudowano i oddano do użytku kolejno:
1. zbiornik wodny w Goczałkowicach na Wiśle i Stację Uzdatniania Wody w Goczałkowicach (pierwszy etap w 1956 r.); 2. ujęcie wody na zbiorniku Czaniec, wykorzystujące zasoby kaskady zbiorników wodnych Tresna–Porąbka–Czaniec ze stacją uzdatniania wody w Kobiernicach, w 1972 r.; 3. rozbudowaną SUW Goczałkowice (tzw. Wodociąg GOCZA II, z przerzutem wody z ujęcia Czaniec na SUW Goczałkowice, w 1984 r.). Zwiększenie ilości produkowanej wody nie nadążało jednak za wzrostem zapotrzebowania. Dla zapewnienia dostaw na tak wysokim poziomie, zwłaszcza w rejony najbardziej dotknięte deficytem wody, w 1983 roku rozpoczęto realizację największego i najbardziej nowoczesnego kompleksu wodociągowego, pn.: „Wodociąg Grupowy Dziećkowice”. Pierwszy etap tej inwestycji uruchomiono w 1993 roku, zapewniając bardzo dobrej jakości wodę w ilości w pełni pokrywającej potrzeby.
Poza wymienionymi inwestycjami wybudowano/zmodernizowano jeszcze w tamtym czasie Stacje Uzdatniania Wody w Bibieli, Strumieniu, Będzinie, Kobiernicach, Łazach, Kozłowej Górze oraz Miedarach. Obecnie długość magistralnej sieci wodociągowej wynosi ponad 900 km, a pompownie i zbiorniki wyrównawcze mają łącznie pojemność około 374 tys. m3.
01.08.1991 r. – utworzenie przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów w Katowicach.
22.12.2005 r. – wpisanie Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów S.A. do Krajowego Rejestru Sądowego – Rejestru Przedsiębiorców, pod numerem KRS: 0000247533
01.01.2006 r. – Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów rozpoczęło działalność w nowej formie prawnej – jako Spółka Akcyjna ze stuprocentowym udziałem Skarbu Państwa
08.11.2007 r. – Akcje Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów S.A. zostały przejęte przez Samorząd Województwa Śląskiego.
/SAD/
Foto: Stacja Uzdatniania Wody w Kozłowej Górze
