Granatowe Góry znów przyciągną miłośników literatury. Wisła zamieni się w literacką stolicę Polski

Na przełomie maja i czerwca serce Beskidów zabije w rytmie literackiego słowa. Wisła po raz piąty stanie się miejscem spotkań pisarzy, poetów i czytelników z całej Polski – a wszystko za sprawą Festiwalu Słowa im. Jerzego Pilcha „Granatowe Góry”. To wyjątkowe wydarzenie kulturalne, które na trwałe wpisało się już w ogólnopolski kalendarz literackich imprez, wraca z rozmachem i nową energią.

Słowo w centrum świata

Od 30 maja do 1 czerwca ponad stu autorów i autorek weźmie udział w dziesiątkach wydarzeń: spotkaniach autorskich, warsztatach, spacerach literackich, dyskusjach i koncertach. „Granatowe Góry” to dziś największy festiwal literacki na Śląsku i jeden z najważniejszych w Polsce. W tym roku uczestnicy zmierzą się z hasłem przewodnim: „Prawda (nie) wyzwala” – temat trudny i wielowarstwowy, dający przestrzeń do głębokich rozmów o literaturze i rzeczywistości.

Festiwal nie ogranicza się jednak tylko do czytania i rozmów. To prawdziwe święto kultury – z bogatym programem, niecodziennymi wydarzeniami i wyjątkową atmosferą, która przyciąga zarówno wytrawnych czytelników, jak i tych, którzy dopiero odkrywają magię słowa pisanego.

Pamięć o Jerzym Pilchu

Wisła – rodzinne miasto Jerzego Pilcha – to naturalna sceneria dla wydarzenia, które od początku poświęcone jest twórczości tego wybitnego pisarza. Organizatorzy nie zapominają o dziedzictwie literackim Pilcha – jego książki, jak „Spis cudzołożnic”, „Pod Mocnym Aniołem” czy „Bezpowrotnie utracona leworęczność”, są pretekstem do rozmów o kondycji współczesnej prozy, tożsamości, religii i języku.

– Festiwal jest dla nas nie tylko sposobem na pielęgnowanie pamięci o Pilchu, ale także przestrzenią do rozmowy o sprawach ważnych – tych społecznych, kulturowych, językowych – podkreśla burmistrz Wisły Tomasz Bujok. – Cieszy nas, że wydarzenie, które zaczęło się w kameralnej beskidzkiej scenerii, zdobyło ogólnopolską rangę i rzesze wiernych uczestników.

Nowe ścieżki, nowe spojrzenia

Oprócz głównej osi festiwalu, tegoroczna edycja zapowiada się wyjątkowo bogato. Nowością jest ścieżka tematyczna „Źródłosłów”, poświęcona językowi, gwarom i opowieściom o korzeniach. W jej ramach pojawią się również rozmowy o tożsamości śląskiej, historii i języku regionu – w tym szczególne wydarzenie dotyczące Tragedii Górnośląskiej.

Na festiwalu nie zabraknie także atrakcji dla najmłodszych. Dzieci znajdą swoją przestrzeń w „Granatowych Pagórkach” – specjalnie przygotowanej strefie z literaturą dziecięcą, warsztatami i spotkaniami z autorami książek dla młodego czytelnika.

Literatura w rytmie miasta

Wydarzeniem otwierającym festiwal będzie koncert Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” pt. „Pilch/Hadyna”, zaplanowany na 29 maja w amfiteatrze w Wiśle. To hołd dla dwóch wielkich postaci związanych z miastem – Jerzego Pilcha i Stanisława Hadyny. Tego samego dnia odsłonięty zostanie również mural poświęcony pisarzowi, którego symbolika ma trwale wpisać jego obecność w przestrzeń Wisły.

Organizatorzy zadbali także o formy mniej konwencjonalne. W sobotę wieczorem na wiślańskim rynku odbędzie się „speed dating z pisarzami” – seria krótkich, bezpośrednich spotkań z twórcami, które pozwolą nawiązać osobisty kontakt i zadać nurtujące pytania. W programie znalazły się również: projekcja filmu dokumentalnego, nocne słuchowiska z Radiem Katowice, spacery przyrodnicze oraz koncert Spiętego.

Koleją do kultury

Festiwalowi towarzyszy także specjalna inicjatywa Kolei Śląskich, która umożliwi łatwy i tani dojazd do Wisły. 30 maja z Katowic wyruszy specjalny „pociąg literacki” – w jednym z kursów pasażerowie będą mogli spotkać się z autorem i reporterem Filipem Springerem. W sobotę i niedzielę z różnych miast regionu – Katowic, Gliwic, Częstochowy i Raciborza – do Wisły kursować będzie osiem pociągów dziennie, a dla uczestników przygotowano promocyjne bilety za symboliczną złotówkę (dostępne przez aplikację Kaeśka, z ograniczoną pulą i specjalnym kodem).

– Zależy nam, aby uczestnictwo w kulturze było łatwe, dostępne i ekologiczne – mówi Krzysztof Klimosz, prezes Kolei Śląskich. – Dlatego wspólnie z partnerami przygotowaliśmy ofertę, która łączy podróż z doświadczeniem literackim.

Festiwal z przyszłością

Od tego roku organizatorem wydarzenia jest nowo utworzony Dom Pracy Twórczej im. Jerzego Pilcha w Wiśle – samorządowa instytucja kultury prowadzona przez Miasto Wisła i Województwo Śląskie. To krok, który ma zagwarantować rozwój i stabilność festiwalu w przyszłości.

– Pięć lat po śmierci Jerzego Pilcha chcemy nie tylko oddać mu hołd, ale też zaprosić uczestników do wspólnego świętowania słowa – żywego, aktualnego, inspirującego – mówi Katarzyna Czyż-Kaźmierczak, zastępczyni burmistrza Wisły. – Niech Wisła w tych dniach stanie się miejscem, gdzie literatura łączy ludzi, myśli i emocje.

 Fot. Andrzej Grygiel / UMWŚ