Jak zbudować tarczę obywatelską? Inicjatywa dla bezpieczeństwa w regionie

Województwo Śląskie stawia na budowę silnego systemu obrony cywilnej, który ma nie tylko chronić w razie zagrożeń wojennych, ale także w sytuacjach kryzysowych związanych z klęskami żywiołowymi i innymi nieprzewidywalnymi zdarzeniami. W sali konferencyjnej Stadionu Śląskiego zorganizowano ważne wydarzenie, którego celem było omówienie kluczowych kwestii związanych z bezpieczeństwem publicznym oraz budową tzw. „tarczy obywatelskiej”, czyli systemu obrony cywilnej, który angażowałby także lokalne społeczności.

Konferencję zainicjował marszałek Województwa Śląskiego Wojciech Saługa, który podkreślił znaczenie współpracy wszystkich szczebli władzy i instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo publiczne. „Sprawowanie władzy to odpowiedzialność za reagowanie na potrzeby mieszkańców i przygotowywanie skutecznych procedur na wypadek kryzysów. Spokój się skończył, musimy być gotowi na zmiany i wyzwania, które niesie współczesny świat” – mówił Saługa. Konferencja była również okazją do wymiany doświadczeń i pomysłów na skuteczne wzmocnienie systemu obrony cywilnej w regionie.

Nowoczesna obrona cywilna – na poziomie samorządu

Podczas spotkania szczególną uwagę zwrócono na konieczność dostosowania obrony cywilnej do współczesnych wyzwań. Dr Jacek Bartosiak, ekspert z firmy Strategy&Future, wskazał, że tradycyjne modele obrony cywilnej, oparte na rozwiązaniach z czasów zimnej wojny, nie sprawdzą się w nowoczesnym świecie. „Obrona cywilna to nie tylko reakcja na wojnę, ale także gotowość na kryzysy, które mogą dotyczyć infrastruktury krytycznej, cyberataków czy ataków hybrydowych” – tłumaczył Bartosiak. Jego zdaniem kluczowe znaczenie ma zaangażowanie społeczności lokalnych, które powinny stanowić fundament systemu obrony.

Z kolei Marek Budzisz z Strategy&Future podkreślił, że współczesna obrona cywilna nie jest już wyłącznie zadaniem państwa, ale musi angażować obywateli na poziomie lokalnym. „Zgodnie z analizami NATO, jednym z głównych celów działań Rosji jest atak na infrastrukturę krytyczną w krajach NATO. Dlatego ważne jest, by obywatele byli świadomi zagrożeń i potrafili współdziałać w razie kryzysu” – zaznaczył Budzisz.

Szwecja jako wzór – gotowość na kryzys

Wśród prezentowanych przykładów, szczególną uwagę zwrócił system obrony cywilnej w Szwecji, który jest uznawany za modelowy w Europie. Jak wskazywał Marek Budzisz, w Szwecji około 350 tysięcy osób jest wyszkolonych do pełnienia roli liderów obrony cywilnej, co stanowi około 3% społeczeństwa. „To pokazuje, jak duże znaczenie ma przygotowanie społeczeństwa do reagowania na kryzysy” – dodał.

W Szwecji każdy obywatel otrzymuje broszurę z instrukcjami na wypadek kryzysu, a także wskazówki, jak przetrwać siedem dni bez dostępu do podstawowych dóbr, takich jak woda i żywność. Model szwedzki zakłada edukację obywateli i budowanie społecznej odporności na kryzysy. Polska, w opinii ekspertów, powinna podążyć tym tropem i zainwestować w edukację i szkolenie obywateli, a także w infrastrukturę, która pozwoli na skuteczną reakcję w razie kryzysu.

Ustawa o Ochronie Ludności i Obronie Cywilnej – fundamenty dla systemu

W trakcie konferencji omówiono również przygotowywaną Ustawę o Ochronie Ludności i Obronie Cywilnej, która ma stanowić podstawę prawną dla budowy systemu obrony cywilnej w Polsce. Ustawa ta wskazuje na kluczową rolę wojewodów, Rządowego Centrum Bezpieczeństwa oraz służb mundurowych, które będą odpowiedzialne za koordynację działań w sytuacjach kryzysowych. Jak wskazano, w budowę systemu obrony cywilnej w Polsce zainwestowane zostanie około 8 miliardów złotych.

„Nie wystarczy tylko stworzyć ram prawnych. System obrony cywilnej musi działać na poziomie lokalnym. Kluczowe jest, by samorządy przygotowały się do reagowania na kryzysy, w tym zarówno te spowodowane przez klęski żywiołowe, jak i przez zagrożenia militarne” – mówił dr Jacek Bartosiak. Z kolei Grzegorz Wolnik, radny Sejmiku Województwa Śląskiego, zwrócił uwagę na potrzebę modernizacji schronów oraz innych miejsc schronienia. „Właściwe przygotowanie infrastruktury kryzysowej jest niezbędne. Musimy zacząć działać teraz, a nie czekać na zagrożenie” – mówił Wolnik.

Współpraca samorządów i instytucji – klucz do sukcesu

W wydarzeniu uczestniczyli także przedstawiciele samorządów województwa śląskiego, w tym Joanna Bojczuk, członkini zarządu Województwa Śląskiego, oraz Piotr Kuczera, prezydent Rybnika i przewodniczący Śląskiego Związku Gmin i Powiatów. Współpraca samorządów, służb mundurowych oraz instytucji publicznych będzie kluczowa w budowie skutecznego systemu obrony cywilnej.

Wnioski z konferencji jednoznacznie pokazują, że budowa tarczy obywatelskiej to proces długofalowy, który wymaga zaangażowania całego społeczeństwa. Tylko poprzez współpracę, edukację i inwestycje w nowoczesną infrastrukturę będziemy w stanie stworzyć system, który zapewni bezpieczeństwo obywatelom w przypadku kryzysu.

Fot. Tomasz Żak/ UMWŚ