Osiemdziesiąta płyta z serii „Jasnogórska Muzyka Dawna – Musica Claromontana” została nominowana do prestiżowej nagrody „Fryderyk” 2025 w kategorii Album Roku – Muzyka Dawna. Na nominowanym krążku znalazł się Pauliński Chorał Gregoriański w wykonaniu Scholi Gregoriana Sancti Joannis Pauli II pod batutą dr hab. Susi Ferfoglii. To dowód na to, że tradycja i historia muzyczna Jasnej Góry wciąż inspiruje i zachwyca.
„Fryderyki” – muzyczne Oscary
Nagrody „Fryderyki”, przyznawane od 1995 roku, to najważniejsze wyróżnienia w polskim świecie muzycznym. Od 1999 roku decyzje o nominacjach i laureatach podejmuje Akademia Fonograficzna, zrzeszająca ponad 1800 artystów, producentów, dziennikarzy i przedstawicieli branży muzycznej. To właśnie oni w tajnym, dwuetapowym głosowaniu wyłaniają najlepsze projekty fonograficzne. Nominacja dla Jasnogórskiej Muzyki Dawnej to nie tylko uznanie dla artystów, ale także dla wielowiekowej tradycji muzycznej związanej z Jasną Górą.
Pauliński Chorał Gregoriański – powrót do korzeni
Nominowana płyta to wyjątkowe wydawnictwo, które przenosi słuchaczy w czasy średniowiecza. Pauliński Chorał Gregoriański – In Assumptione Sanctae Mariae to wybór z Officjum na Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, opracowany na podstawie rzadkich źródeł paulińskich. Jak podkreśla o. Nikodem Kilnar, prezes Stowarzyszenia „Kapela Jasnogórska”, zachowane materiały są nieliczne, co czyni to wydanie jeszcze bardziej wartościowym.
– Jedyny średniowieczny antyfonarz, zawierający teksty i melodie śpiewów godzin kanonicznych, znajduje się dziś w bibliotece metropolitalnej w Zagrzebiu. To niezwykłe źródło, które pozwala nam odtworzyć dźwięki sprzed wieków – mówi o. Kilnar.
Wykorzystano także teksty psalmów ze średniowiecznego brewiarza z archiwum na Jasnej Górze, pochodzącego z klasztoru w Mochowie na Śląsku, oraz z przedtrydenckiego drukowanego brewiarza paulinów z 1540 roku. To prawdziwa podróż w czasie, która ukazuje bogactwo liturgicznej tradycji zakonu paulinów.
Codzienność średniowiecznych mnichów
Dr hab. Jakub Kubieniec, badacz muzyki średniowiecza i renesansu, przypomina, że paulini ściśle przestrzegali reguł liturgicznych. W domach zakonnych, gdzie przebywało co najmniej dwóch braci, codziennie odprawiano siedem godzin kanonicznych: jutrznię, prymę, tercję, sekstę, nonę, nieszpory i kompletorium. Śpiewano je o określonych porach dnia, a teksty musiały być recytowane lub śpiewane „jasno, wyraźnie i z zachowaniem interpunkcji”. Zakazane były natomiast śpiewy wielogłosowe, co podkreślało prostotę i duchowy charakter modlitwy.
– Paulini opierali swoje zwyczaje liturgiczne na tradycji archidiecezji ostrzyhomskiej. Jednak w dniu Wniebowzięcia ich oficjum różniło się od węgierskiego wzorca, co czyni je wyjątkowym – dodaje dr Kubieniec.
Skarbiec polskiej kultury muzycznej
Seria „Jasnogórska Muzyka Dawna – Musica Claromontana” to nie tylko nagrania, ale także prawykonania utworów, które przez wieki spoczywały w archiwach. Kolekcja jasnogórskich muzykaliów to prawdziwy skarbiec polskiej kultury. Liczy ona ponad 3 tysiące utworów, w tym około 2,5 tysiąca rękopisów i ponad 500 druków. To jeden z największych zbiorów muzycznych w Europie Środkowej, który świadczy o bogactwie i różnorodności polskiej tradycji muzycznej.
Nominacja to dopiero początek
Nominacja do „Fryderyka” to nie tylko prestiż, ale także szansa na szersze promowanie dziedzictwa muzycznego Jasnej Góry. – To wyróżnienie jest dowodem na to, że muzyka dawna wciąż żyje i ma swoją publiczność. Chcemy, by ta płyta dotarła do jak największej liczby słuchaczy, zarówno w Polsce, jak i za granicą – podsumowuje o. Dariusz Cichor OSPPE, współopiekun projektu.
Fot. Mat. organizatora/źródło opracowania: Biuro Prasowe Jasnej Góry
