Kobiety odzyskały głos. Premiera „Służących do wszystkiego” w Teatrze Polskim

Jubileuszowy, 135. sezon Teatru Polskiego rozpoczął się mocnym akcentem. 26 września na Dużej Scenie odbyła się premiera spektaklu Służące do wszystkiego w reżyserii Agaty Puszcz – artystki, którą bielska publiczność zna już z głośnych realizacji Ciało Bambina i Wyspa Kalina.

Niewidzialne bohaterki

Nowa propozycja bielskiego teatru powstała na podstawie reportażu Joanny Kuciel-Frydryszak, który przywrócił pamięć kobietom przez lata skazanym na anonimowość. To historia służących – pracownic domowych, pozbawionych praw i godności, wykluczonych z kodeksu pracy, a jeszcze w połowie XX wieku narażonych nawet na chłostę.

– Nasz teatr mierzy się z wieloma tematami, ale sprawy kobiet i ich prawa są dla nas od kilku sezonów szczególnie ważne. To nasza świadoma linia artystyczna – podkreślał przed premierą dyrektor Teatru Polskiego, Witold Mazurkiewicz.

Jak mówić prozą na scenie?

Twórczynie spektaklu stanęły przed trudnym zadaniem – reportaż, z natury nieteatralny, musiały zamienić w opowieść sceniczną. Scenarzystka Zuzanna Bojda wyjaśniała, że kluczowe było nadanie fabuły i wybranie najbardziej dramatycznych wątków. – Zależało nam na pokazaniu niesprawiedliwości, wyzysku, ale też szerszego kontekstu – prawa pracy, podziałów klasowych czy stereotypów. Inspirowały nas także teatralne tropy – od Moralności pani Dulskiej, przez brechtowską formę, po klimat kabaretu – mówiła.

Między realizmem a metaforą

Pierwsza część spektaklu ukazywała realistyczny obraz codzienności: państwo – symbol systemu – i podległe mu służące, którym odbierano podmiotowość i tożsamość, zamykając je w rolach „Kaś” i „Maryś”. W drugim akcie twórczynie rozbiły tę formę, oddając kobietom przestrzeń do odzyskania własnego głosu.

Muzyka, przygotowana przez Krzysztofa Maciejowskiego, stała się jednym z najważniejszych elementów przedstawienia. Aktorki specjalnie na potrzeby Służących… nauczyły się gry na instrumentach. – Muzyka to nasza metafora. To sposób na odzyskiwanie głosu przez kobiety – podkreślała reżyserka Agata Puszcz.

Premierowe emocje

Na premierę i niedzielny spektakl bilety rozeszły się błyskawicznie. Pojedyncze miejsca były dostępne jedynie na sobotę, 27 września. Kolejne przedstawienia Służących do wszystkiego zaplanowano na początek października.

Twórcy spektaklu

• Scenariusz – Zuzanna Bojda
• Reżyseria – Agata Puszcz
• Scenografia – Paulina Czernek-Banecka
• Kostiumy – Iga Sylwestrzak
• Muzyka – Krzysztof Maciejowski
• Choreografia – Katarzyna Zielonka
• Światła – Szymon Kluz
• Projekcje multimedialne – Mateusz Zieliński

Obsada

Ewa Dobrucka, Jadwiga Grygierczyk, Anna Guzik-Tylka, Barbara Guzińska, Marta Gzowska-Sawicka, Anita Jancia, Jagoda Krzywicka, Oriana Soika, Maria Suprun, Wiktoria Węgrzyn-Lichosyt, Piotr Gajos, Tomasz Lorek, Sławomir Miska, Adam Myrczek, Rafał Sawicki.

Fot. Paweł Sowa/UM w Bielsku-Białej