Miejsca, których już nie ma: Zamek w Świerklańcu [ZDJĘCIA]

Świerklaniec, usytuowany w powiecie tarnogórskim, kryje ruiny dawnej warowni, która przez wieki stanowiła świadectwo burzliwej historii regionu. Zamek w Świerklańcu, znany również pod niemiecką nazwą Schloss Neudeck, to pozostałość po monumentalnym kompleksie zamkowym, którego początki sięgają XIV wieku.

Zbudowany przez Piastów na wyspie otoczonej wodą, zyskał swoją okazałą formę z dziedzińcem i wieżą w XVII wieku, by w XIX wieku zostać rozbudowanym o skrzydła pałacowe w stylu neogotyckim.

W średniowieczu tereny, na których dziś widzimy ruiny zamku, należały do Piastów. Po śmierci Kazimierza II bytomskiego w 1312 roku, ziemie te podzielono między jego synów, a warownia w Świerklańcu przypadła Siemowitowi, który jednak utracił władzę nad nią na rzecz brata, księcia kozielskiego – Władysława bytomskiego, w 1316 roku. Kolejne zmiany właścicieli towarzyszyły historii zamku, aż w 1477 roku znalazł się on w rękach Morawianina Jana starszego z Žerotína. Przez wieki przechodził z rąk do rąk, aż w końcu trafił w posiadanie rodu Henckel von Donnersmarck, który w 1629 roku stał się jego pełnoprawnym właścicielem.

Historię zamku przerywa okres II wojny światowej, kiedy w 1945 roku został zdewastowany i zniszczony w znacznym stopniu. Mimo to, ruiny w 1957 roku zostały wpisane do rejestru zabytków, co stanowiło ważny krok w kierunku ich ochrony i zachowania dla przyszłych pokoleń. W 1960 roku podjęto nawet decyzję o rekonstrukcji zamku, jednakże sprzeciwiło się temu Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Tarnowskich Górach, które zleciło rozbiórkę ruin w 1962 roku. Choć decyzja wywołała falę protestów i oburzenia, zamek ostatecznie został zniszczony.

Architektonicznie zamek w Świerklańcu stanowił imponujący przykład gotyckiej architektury obronnej. Jego mury z cegły, wzniesione na kamiennym fundamencie, otaczały wewnętrzny dziedziniec, będący centrum życia zamkowego. Od strony zachodniej wznosiła się monumentalna brama, flankowana wieża, a całość otaczała fosa, dodatkowo zabezpieczająca fortalicję. Po przebudowie w XVII wieku zamek zyskał barokowy charakter, a w XIX wieku dodano mu neogotyckie skrzydła pałacowe.

Mimo upływu czasu i zniszczeń, ruiny zamku w Świerklańcu nadal przyciągają uwagę miłośników historii i architektury, pozostając świadectwem dawnych dziejów tego regionu.

TB/Fot. Domena publiczna