„Niemy Szept. Historia żydowskiej społeczności Dąbrowy Górniczej”  

Nowy film dokumentalny, który jest częścią projektu „Historia Zapomniana”, miał swoją premierę w dąbrowskiej bibliotece. Jest to czwarta część autorskiego cyklu, wcześniej ukazały się filmy o historii Żydów z Sosnowca pt. „(Nie)Zapomniani”, o społeczności żydowskiej Żarek pt. „Kirkut na Kierkowie”, oraz o Tymczasowym Więzieniu Zastępczym i Obozie Pracy w Mysłowicach pt. „Krzyk i Kolce Róż”.

Podczas projekcji filmu „Niemy Szept” oraz po jej zakończeniu odbyły się spotkania z twórcami, które towarzyszyły silnym emocjom i żywym dyskusjom wśród licznie zgromadzonych widzów. Reżyserem i scenarzystą filmu, a zarazem autorem całego projektu, jest Bartosz Bednarczuk, doświadczony dziennikarz związany zawodowo z telewizją TVS. Jak sam podkreślał, jako dokumentalista stara się ukazywać historię regionu, nie unikając przy tym jej trudnych i bolesnych momentów.

W blisko godzinnym filmie „Niemy Szept” niezwykle istotną rolę odgrywają bezpośrednie relacje dwóch osób, które przeżyły Holokaust, a przed wojną mieszkały w Dąbrowie Górniczej i Strzemieszycach Wielkich. Są nimi Samuel Judkiewicz z ulicy H. Dąbrowskiego oraz urodzona w 1923 roku Hanna (Hanka) Szancer, córka Chaima i Chawy Szancerów ze Strzemieszyc.

Autor filmu przeprowadził również wywiady z współczesnymi mieszkańcami Izraela, potomkami Żydów niegdyś zamieszkujących obszar miasta. Wśród nich znaleźli się m.in. Rachel Bebes, sekretarka organizacji i wnuczka Samuela Rechnica i Racheli Miodownik Rechnic, oraz Sara Hajda-Goldreich, której rodzina mieszkała przy ulicy T. Kościuszki, a dziadek był rebe Rubin Gluzerman.

Film przedstawia także historię dziadka opowiedzianą przez wnuka Konstantego Sielańczyka, który w czasie okupacji udzielał schronienia inżynierowi Jakubowi Kleinowi w swoim domu, znajdującym się po „aryjskiej stronie”.

W „Niemy Szept” wystąpiły również dr Aleksandra Namysło, historyczka Holocaustu z IPN, która jest również autorką opracowania o żydowskiej społeczności w najnowszej Monografii Dąbrowy Górniczej, oraz Agnieszka Dobkiewicz, , dziennikarka i autorka książek o Gross-Rosen, która opisała tragiczną historię niezwykle utalentowanej literacko i urodzonej w Dąbrowie Górniczej Feli Szeps, zmarłej w wieku 27 lat, niemal po wyzwoleniu w miejscowości Volary w Czechach.

Warstwę wizualną filmu dopełnia szereg mało znanych materiałów archiwalnych. Obraz do filmu stworzyli operatorzy Paweł Smalcerz i Yura Pyzhenkov, a ilustrację dźwiękową niczym prawdziwą muzyczną ucztę skomponował Aleksander Goławski. Dokumentalny film „Niemy Szept” powstał przy współpracy i współudziale pracowników Muzeum Miejskiego „Sztygarka”, a sfinansowała go gmina Dąbrowa Górnicza. Niestety, tuż po premierze filmu, 28 lutego w wieku 99 lat zmarła w Nowym Jorku uwieczniona w dąbrowskim dokumencie Hanna Szancer-Kantor.