Rybnicki „Ajnfart” zdobywa prestiżowe Grand Prix!

To pierwszy taki przypadek w historii! W czternastej edycji Nagrody Architektonicznej POLITYKI główne wyróżnienie – Grand Prix – po raz pierwszy trafiło do budynku mieszkalnego. I to nie byle jakiego: prestiżowy tytuł zdobył projekt TBS „Ajnfart” z Rybnika, autorstwa pracowni SLAS architekci.

Ten modernistyczny kompleks wielorodzinny, zrealizowany nie przez dewelopera, lecz przez miejskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego „Twój Dom”, stanowi dziś wzór nowoczesnego i zarazem dostępnego mieszkalnictwa w Polsce. Jury konkursowe podkreśliło, że rybnicki projekt ustanawia nowy standard zarówno dla architektury społecznej, jak i całego rynku budownictwa mieszkaniowego.

Od zaniedbanego placu po miejską wizytówkę

Zlokalizowany zaledwie 300 metrów od rybnickiego rynku „Ajnfart” jest częścią szeroko zakrojonego procesu rewitalizacji zdegradowanych terenów poprzemysłowych w centrum miasta. Jeszcze do niedawna miejsce to pełniło funkcję prowizorycznego parkingu. Dziś tętni nowym życiem – najpierw powstał nowoczesny parking wielopoziomowy i Galeria Rzeczna, a „Ajnfart” harmonijnie dopełnił tę przestrzeń jako miejska oaza dla mieszkańców.

Nie był to przypadek. Projekt SLAS architekci wyłoniono w drodze konkursu organizowanego przez władze Rybnika, co samo w sobie stanowi ewenement w procesie planowania TBS-ów. Efekt? Pięciopiętrowy budynek złożony z trzech prostopadłościennych brył tworzących literę „U”, którego otwartą stronę domykają dwa zabytkowe, zrewitalizowane budynki z 1904 roku. Niegdyś zamieszkane przez robotników, później przekształcone w rzeźnię, dziś odzyskały godność i pełnią funkcje usługowe.

Architektura z empatią

„Ajnfart” to 80 mieszkań o powierzchni od 38 do 65 m², zaprojektowanych z myślą o komforcie i jakości życia. Znajdziemy tu m.in. tarasy przypisane do większości lokali, duże przeszklenia wpuszczające światło, ogrzewanie podłogowe i windy. Część mieszkań na parterze dostosowano do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Nie uświadczymy za to klasycznych parkingów – mieszkańcy korzystają z pobliskiego wielopoziomowego garażu, co sprzyja ograniczeniu ruchu kołowego w centrum.

Projekt odrzuca też typowe mankamenty architektury wielorodzinnej: nie ma tu labiryntowych korytarzy czy niepotrzebnych skosów. Przestrzeń prywatna i wspólna została zaplanowana z dbałością o funkcjonalność i estetykę, co w przypadku budownictwa społecznego nadal nie jest regułą.

SARP: To nie „produkt mieszkaniowy”, to przestrzeń do życia

Warto wspomnieć, że „Ajnfart” zdobył także Nagrodę Roku SARP 2025, przyznawaną przez Stowarzyszenie Architektów Polskich. W uzasadnieniu podkreślono, że budynek stanowi „kompletne zaprzeczenie tendencji uprzedmiotowienia mieszkań”, powszechnych na wolnorynkowym rynku nieruchomości. To przestrzeń zaprojektowana z myślą o mieszkańcach, nie inwestorach.

Jak czytamy w werdykcie: „Ajnfart pokazuje kierunek, którym warto podążać, tworząc przestrzeń do życia i zamieszkania. Jest wzorem budownictwa dostępnego, empatycznego, świadomego społecznych potrzeb.”

Fot. TBS Rybnik/J. Certowicz/M. Koczy