Rybnik liderem innowacji! Miasto nagrodzone za walkę z marnowaniem żywności

Rybnik sięgnął po najwyższe laury w prestiżowym konkursie „Innowacyjny Samorząd 2024”, zdobywając główną nagrodę w kategorii gmin miejskich. Jury doceniło lokalny model gospodarki o obiegu zamkniętym, który skutecznie przeciwdziała marnowaniu żywności i angażuje szeroką społeczność mieszkańców.

W piątek, 23 maja, podczas uroczystej gali w Warszawie organizowanej przez Polską Agencję Prasową, statuetkę dla Rybnika odebrał wiceprezydent miasta Wojciech Kiljańczyk. To już szósta edycja konkursu, który wyróżnia samorządy wdrażające nowatorskie i skuteczne rozwiązania służące poprawie jakości życia.

Wśród blisko 200 zgłoszonych projektów, inicjatywa Rybnika pod nazwą „Od odpadów do zasobów” wyróżniła się nie tylko innowacyjnością, ale też rozbudowaną siecią współpracy międzysektorowej. Model ten zakłada ścisłą współpracę samorządu, szkół, NGO-sów, biznesu oraz samych mieszkańców. Wspólnym celem jest jedno: ograniczenie marnowania żywności i wykorzystanie jej w sposób odpowiedzialny i społecznie użyteczny.

Wspólny stół – kuchnia społeczna z misją

Sercem rybnickiego modelu jest „Wspólny Stół” – kuchnia społeczna prowadzona przez Ośrodek Pomocy Społecznej wraz z wolontariuszami. To tutaj z uratowanej żywności powstają ciepłe, zdrowe posiłki, które trafiają do osób w kryzysie – bezdomnych, seniorów, rodzin dotkniętych ubóstwem. Posiłki rozprowadzane są również za pośrednictwem sieci siedmiu lodówek społecznych rozmieszczonych w różnych częściach miasta.

– Miesięcznie ratujemy aż 2,7 tony jedzenia – mówi z dumą Anna Sowik-Złotoś, dyrektorka OPS w Rybniku. – A tylko w tym roku z „Wspólnego Stołu” skorzystało już ponad 6 400 osób – zarówno potrzebujących, jak i zaangażowanych wolontariuszy.

Edukacja przez gotowanie

Unikatowym elementem projektu jest też edukacja kulinarna uczniów szkół zawodowych. W ramach warsztatów gastronomicznych w Rybnickim Centrum Edukacji Zawodowej młodzież uczy się przyrządzać posiłki z produktów, które w innym przypadku trafiłyby do śmietnika. To lekcja kreatywności, ale też empatii i odpowiedzialności.

– Uczniowie nie tylko gotują – wiedzą, dla kogo to robią. To dla nich ogromna motywacja – dodaje Sowik-Złotoś.

Społeczność w akcji: od krauz do integracji

Rybnik zachęca też mieszkańców do aktywnego udziału w systemie. Kampanie takie jak „Uwolnij krauzy z piwnicy” i „Krauza smakowitości” promują używanie słoików jako alternatywy dla jednorazowych opakowań. To ukłon w stronę ekologii i ograniczenia odpadów.

Ale Rybnik nie poprzestaje na działaniach żywnościowych. Drugi nagrodzony projekt – „Ogrody szkolne dla edukacji i integracji” – zdobył wyróżnienie jury. W dziewięciu lokalizacjach powstały ogródki, które nie tylko uczą dzieci i młodzież uprawy warzyw, ale też wspierają integrację ukraińskich rodzin. Pomysł zrealizowano dzięki wsparciu Fundacji Resiliency Gardens i Fundacji Naturalnego Rozwoju.

– Przy takim zaangażowaniu samorządu wszystko jest możliwe – komentuje June Lavelle, inicjatorka projektu.

Lokalnie, odpowiedzialnie, innowacyjnie

Rybnik pokazał, że innowacja w samorządzie to nie tylko technologia, ale przede wszystkim – ludzie. Partnerstwa, współpraca, zaangażowanie i troska o wspólne dobro stają się motorem realnych zmian.

– Marzenia się spełniają, a ratowanie planety zaczyna się od śniadania – podsumowuje Monika Kubisz z Wydziału Rozwoju i Współpracy UM, autorka wniosku konkursowego.

Fot. UM w Rybniku