Smog w Tucznawie: Trwają działania na rzecz poprawy jakości powietrza

Tucznawa, jedna z dzielnic Dąbrowy Górniczej, od lat zmaga się z poważnym problemem zanieczyszczonego powietrza. Wskazują na to liczne dni, w których stężenia pyłów zawieszonych, szczególnie PM2,5, przekraczają dopuszczalne normy. Choć lokalni aktywiści często wskazują na przemysł jako głównego winowajcę, władze miasta wskazują na niską emisję z pieców i kotłów jako główną przyczynę smogu. W ramach działań na rzecz poprawy jakości powietrza, w Tucznawie rozpoczną się pomiary z wykorzystaniem specjalistycznego drona, a miasto równolegle monitoruje zanieczyszczenia generowane przez transport drogowy.
Niska emisja jako główny problem
Problem smogu w Tucznawie jest ściśle związany z niską emisją, czyli zanieczyszczeniami emitowanymi przez przestarzałe systemy grzewcze w domach prywatnych. Według Ewy Fudali-Bondel, wiceprezydent Dąbrowy Górniczej, przemysł nie jest odpowiedzialny za smog w tej dzielnicy. „Przemysł w Dąbrowie Górniczej działa przez cały rok, natomiast smog pojawia się głównie w okresie grzewczym. To jednoznacznie wskazuje na niską emisję jako główną przyczynę problemu” – mówi Fudali-Bondel.
Zgodnie z danymi z monitoringu jakości powietrza, w okresie letnim poziom zanieczyszczeń pyłami PM2,5 i PM10 jest niski, natomiast w sezonie grzewczym dochodzi do ich znacznego wzrostu. Stare piece i kotły, które nadal są powszechnie używane w wielu domach, emitują szkodliwe substancje, w tym pyły zawieszone, węgiel i inne nieekologiczne paliwa. To głównie one odpowiadają za zanieczyszczenie powietrza w Tucznawie.
Mobilne płuca – edukacja na rzecz zdrowia
W walce ze smogiem kluczową rolę odgrywa edukacja. Niedawno w Tucznawie pojawiły się „mobilne płuca” – urządzenia, które za pomocą wentylatorów zasysają zanieczyszczone powietrze. Dzięki specjalnej fizelinie zmieniającej kolor z białego na czarny, urządzenia wizualizują, jakim powietrzem oddychają mieszkańcy. Aktywiści z Dąbrowskiego Alarmu Smogowego starają się w ten sposób unaocznić, jak wielki problem stanowi zanieczyszczone powietrze, szczególnie w okresie grzewczym.
Władze miasta, dostrzegając wagę edukacji, planują dalsze działania wspierające wymianę starych pieców na nowoczesne, bardziej ekologiczne urządzenia grzewcze. W ramach działań informacyjnych, do decyzji podatkowych dla mieszkańców dołączona będzie ulotka, w której znajdą się informacje o możliwościach uzyskania dofinansowania na wymianę przestarzałych kotłów.
Pomiary zanieczyszczeń – dron i samplery
Dąbrowa Górnicza nie poprzestaje na działaniach edukacyjnych. Miasto wprowadza nowoczesne technologie, które mają pomóc w precyzyjniejszym monitorowaniu jakości powietrza. W Tucznawie rozpoczną się kontrole z wykorzystaniem specjalistycznego drona, który wyposażony w aparaturę do analizy składu dymu, pozwoli na sprawdzenie, czym dokładnie pali się w lokalnych piecach. Dzięki tym badaniom możliwe będzie określenie, czy stosowane paliwa są legalne i zgodne z przepisami.
Dodatkowo, w ramach współpracy z Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią oraz Alarmem Smogowym, w różnych częściach Dąbrowy Górniczej prowadzone są pomiary zanieczyszczeń generowanych przez transport drogowy. Na słupkach przystankowych w 14 miastach pojawiły się urządzenia monitorujące stężenie dwutlenku azotu, który jest głównym składnikiem spalin. Wyniki tych badań zostaną zaprezentowane w raporcie, który ma zostać opublikowany w maju.
System monitoringu jakości powietrza
Dąbrowa Górnicza dysponuje także rozbudowanym systemem monitoringu jakości powietrza, który działa od 2017 roku. W zeszłym roku system został wzbogacony o 17 nowych czujników, rozmieszczonych w różnych częściach miasta. Czujniki te rejestrują dane dotyczące stężenia pyłów PM2,5 i PM10 oraz innych zanieczyszczeń, dostarczając mieszkańcom na bieżąco informacji o jakości powietrza w ich otoczeniu.
„Nasze czujniki mają przede wszystkim charakter edukacyjny. Pokazują mieszkańcom, jak wygląda jakość powietrza, którym oddychają, i zachęcają do podejmowania działań na rzecz jego poprawy” – mówi Marcin Janik, naczelnik Wydziału Ochrony Środowiska w Urzędzie Miejskim w Dąbrowie Górniczej.
Przekroczenia norm i zagrożenia dla zdrowia
Z danych monitoringu wynika, że w Tucznawie, przy ul. Idzikowskiego, w okresie od 21 stycznia do 30 kwietnia 2024 roku, zanotowano aż 57 dni z przekroczeniem norm dla pyłów PM2,5. Te mikroskopijne cząsteczki są szczególnie niebezpieczne dla zdrowia, ponieważ mogą przenikać do krwioobiegu, powodując poważne problemy zdrowotne, w tym choroby układu oddechowego, krążeniowego i nerwowego.
Warto dodać, że pyły PM2,5 powstają głównie w wyniku spalania paliw stałych, takich jak węgiel czy drewno, a także – niestety – śmieci, które często trafiają do pieców wbrew przepisom.
Działania na rzecz poprawy jakości powietrza
Miasto Dąbrowa Górnicza podejmuje szereg działań mających na celu poprawę jakości powietrza. Do najważniejszych z nich należy wymiana przestarzałych kotłów grzewczych na nowoczesne, ekologiczne urządzenia, co jest wspierane programami dofinansowania. Ponadto, miasto intensyfikuje monitoring zanieczyszczeń powietrza, zarówno w kontekście emisji przemysłowych, jak i zanieczyszczeń komunikacyjnych. Działania te mają na celu nie tylko poprawę jakości powietrza, ale także ochronę zdrowia mieszkańców.
Fot. Pexels