Trwa budowa kąpieliska Fala w Parku Śląskim. Pamiętacie dawną Falę? ARCHIWALNE ZDJĘCIA

Trwa gruntowna modernizacja kąpieliska Fala w Parku Śląskim. Prace przebiegają zgodnie z harmonogramem. Tymczasem postanowiliśmy wrócić do czasów świetności dawnej Fali, która oficjalnie została otwarta 12 czerwca 1966 r. Zobacz archiwalne zdjęcia i dowiedź się więcej o historii tego kultowego miejsca.

Tuż po oddaniu obiektu do użytku w skład kąpieliska wchodziło osiem basenów: pięć dla dorosłych i trzy dla dzieci. Zespół basenów zaprojektowali architekci: Alojzy Wróblewski, Jan Kozub i Franciszek Ryszard Koczy. Łącznie Fala mogła pomieścić aż 15 tysięcy ludzi. Latem 1966 roku kąpielisko odwiedziło w sumie 230 tysięcy osób.

Rekord frekwencji na kąpielisku padł 14 sierpnia 1966 r. – obiekt odwiedziło wówczas aż 30 tys. osób. Fala była czynna latem i zimą. W sezonie letnim pełniła funkcję kąpielową.

W pierwotnych założeniach dotyczących parku, nie było kąpieliska. Wzmianka o planach jego budowy pojawiła się dopiero w przedmowie generała Jerzego Ziętka do wydanego na 15-lecie PRL albumu „Śląski Park Kultury”. Centralna część parkowego terenu dobrze nadawała się do budowy tego typu obiektu. Poza tym, w województwie katowickim nie było wówczas nowoczesnego kompleksu basenów z prawdziwego zdarzenia. Zdecydowano o usytuowaniu go na nasłonecznionym wzniesieniu, między ówczesną restauracją „Parkowa” a śląskim zoo.

Tak ogromnych kąpielisk w Polsce wtedy jeszcze nie budowano. Wzorców trzeba było więc szukać po za jej granicami. Znaleziono je na Węgrzech, w Budapeszcie.

Projektanci przewidzieli, że jednocześnie z zespołu basenów może korzystać 6 tysięcy osób, a w ciągu dnia przewinie się przez nie na wet 30 tysięcy osób. Pierwotny obszar kąpieliska wynosił około 9 hektarów, z czego 5 ha zajmowały baseny i tereny plażowe. Później obszar kompleksu został powiększony do 14 hektarów. Tuż po oddaniu do użytku, w skład kąpieliska wchodziło osiem basenów: pięć dla do ro słych i trzy dla dzieci. Obok nich utworzono trawiaste i piaskowe plaże, a także tarasy, szatnie, kabiny, natryski, kawiarnię i bar samoobsługowy, boiska do siatkówki i koszykówki.

Uroczyste otwarcie „Fali” nastąpiło 12 czerwca 1966 roku. Latem tego roku, kąpielisko odwiedziło aż 230 tysięcy osób. Kompleks szybko zdobył renomę i opinię najlepszego tego typu ośrodka w województwie. „Fala” bardzo szybko stała się też jednym z najważniejszych obiektów w WPKiW, który z parkiem kojarzył się nieodłącznie. W roku 1967, zespół kąpieliskowy zaprezentowano członkom Międzynarodowej Unii Architektów. Do dzisiaj „Fala” jest uznawana za wybitne osiągnięcie architektury sportowej.

Cały kompleks podzielono na trzy poziomy. Od początku swojego istnienia największą popularnością cieszył się basen „Sztuczna Fala”, który usytuowano na samej górze. Tworzyło ją specjalne urządzenie, które składało się z dwóch prostokątnych tłoków, poruszających się w dwóch cyklicznych ruchach: góra-dół, co z kolei tworzyło wzburzenie wody, bardzo podobne do tego przy nadmorskich plażach. Basen o powierzchni lustra wody 1300 metrów kwadratowych i głębokości do 3 metrów, był jedynym takim zbiornikiem w Polsce. Słynne falowanie wody odbywało się w nim z częstotliwością raz na godzinę. Wtedy szczelnie wypełniał się ludźmi. W zamyśle, urządzenie miało ułatwiać naukę pływania osobom, które wybierały się nad morze.

Poziom niżej usytuowano basen „Szkoleniowy”, o po wierzch ni 578 metrów kwadratowych i głębokości od 0,5 do 1,5 metra. Projektanci założyli, że będzie służył głów nie do nauki pływania, ale później okazał się świetny m.in. do za baw i gry w piłkę wodną. Stamtąd można było dojść do niewielkiego basenu „Elipsa” oraz brodzika ze zjeżdżalniami, piaskownic i ogromnego placu za baw. Widownia do plażowania przy basenie sportowym, miała 800 metrów kwadratowych, a kawiarnia i bar samoobsługowy posiadały 111 miejsc konsumpcyjnych.

Na najniższym poziomie umieszczono basen „Olimpijski”, który wykorzystywano do organizacji różnego rodzaju zawodów, również o charakterze międzynarodowym. Mierzył 21 na 50 metrów i miał głębokość od 180 centymetrów do 2 metrów. Wyróżniał się tym, że można w nim było podgrzewać wodę do temperatury otaczającego powietrza. Zaopatrzono go w słupki startowe i widownię. Tuż obok, umieszczono basen „Skoki”, od początku swojego istnienia służący do nieco bardziej ekstremalnej rozrywki. Jego głębokość wynosiła 4,5 metra, a wymiary 21 metrów długości oraz 16,5 metrów szerokości. Nad nim górowała oryginalna trampolina do skoków, w kształcie łuku tęczy. Skakać można było z wysokości: 3, 5, 7 oraz 10 metrów.

W brodzikach Co ciekawe, deski na skocznię sprowadzono aż z Finlandii. Na tym poziomie dostępny był jeszcze jeden brodzik. Szczególnym zainteresowaniem najmłodszych cieszył się plac za baw, który po wstał na ty łach kąpieliska, za brodzikami. Tworzył go system metalowych przeplatańców, którymi tryskała woda. Bar i restauracja „Sam bar”, posiadały natomiast własny taras z muszlą koncertową, na którym odbywały się po tańcówki i występy. Na basenach „Fali” odbywały się też liczne zawody sportowe. Dużym atutem kąpieliska było bezpieczeństwo. W ciągu kilkudziesięciu lat funkcjonowania – dzięki wykwalifikowanej kadrze ratowniczej – na jego terenie nie doszło do żadnego tragicznego w skutkach wypadku.

„Fala” do 2000 roku działała w miesiącach letnich i zimowych. Zimą tworzono bowiem na jej terenie lodowisko, które również cieszyło się ogromną popularnością. Zainteresowanie kąpieliskiem nie spadało też w latach 90. XX w. W 1996 roku, „Fala” wygrała nawet plebiscyt organizowany przez Śląski Urząd Wojewódzki, Sanepid oraz Radio Katowice na najlepszą przestrzeń rekreacyjną województwa śląskiego.

Gorsze czasy zaczęły się w XXI wieku. Szukano wielu pomysłów na utrzymanie kąpieliska, ale żaden z nich – włącznie z oddaniem go w dzierżawę prywatnemu podmiotowi – nie zdał egzaminu. W 2000 roku, m.in. z powodu braku funduszy, zamknięto lodowisko i obiekt przestał funkcjonować zimą. Od tego momentu baseny i urządzenia przechodziły mniejsze i większe remonty, ale nigdy nie doczekały się tego generalnego. W 2013 roku, teren kąpieliska został pomniejszony o połowę. Wyburzono stare wejście, budynki gospodarcze, szatnie, zlikwidowano dwa brodziki oraz „Elipsę”.

W ostatnich sezonach, goście parku mogli korzystać z czterech basenów: „Olimpijskiego”, „Skoki”, „Szkoleniowego” (zwanego również „Kalesony”) i „Sztucznej Fali”. W sezonie 2014 kąpielisko odwiedziły 42 tysiące osób. W 2015 roku, z powodu złego stanu technicznego, „Fala” została zamknięta.

Obecnie prowadzone prace doprowadzą do jej powrotu.