Park Śląski. Wielki powrót „Wilków”

Po siedmiu latach przerwy w ekspozycji w Parku Śląskim ponownie można podziwiać rzeźbę „Wilki” autorstwa Anny Dębskiej. Przed laty, ze względu na zniszczenia, rzeźba została zdemontowana i przewieziona do pracowni autorki. Dębska przeanalizowała stan jej zachowania, określiła i wyceniła konieczne prace restauratorskie. Dążono do autorskiej rekonstrukcji i konserwacji rzeźby, ale niestety autorka zmarła, zanim udało się zrealizować to przedsięwzięcie. 

Dzięki środkom pozyskanym na realizację Projektu Miejskiego pn. „Modernizacja Parku Śląskiego”, po powtórnym ogłoszeniu postepowania przetargowego, wyłoniono wykonawcę prac konserwatorskich – konsorcjum firm „Rozeta” Konserwacja zabytków Katarzyna Sułkowska i Talent Gabriela Polewska-Pietrasiewicz.

Rzeźba przedstawiająca trzy naturalnej wielkości wyjące wilki stanowi kompozycję z rzeźbą „Totem” autorstwa Józefa Trenarowskiego. Kompozycję rzeźb stworzyli sami artyści.

Zarówno Anna Dębska, jak i Józef Trenarowski to wybitni rzeźbiarze, absolwenci warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Ich prace były wystawiane nie tylko w Polsce, ale również za granicą. Oboje byli wielokrotnie nagradzani. Trenarowskiemu przyznano w 1955 roku Złoty Krzyż Zasługi.

Anna Dębska w swojej twórczości szczególnie upodobała sobie rzeźby zwierząt. Zachęcił ją do tego profesor Tadeusz Breyer: „Niech Pani zrobi rzeźbę wilka, nikt dotychczas nie zrobił dobrej rzeźby wilka, nie było prócz kapitolińskiej wilczycy żadnej dobrej rzeźby wilka. Wierzę, że Pani potrafi taką zrobić!”. Później Dębska wielokrotnie wracała do tego tematu, ale nasze „Wilki” to jedne z pierwszych.

Na zamówienie WPKiW rzeźbiarka wykonała także m.in. „Łanie” i „Źrebaki”. Wszystkie trzy rzeźby wykonane zostały jako odlewy imitujące sztuczny kamień. Do wykończenia powierzchni autorka zaadaptowała technologię patynowania  polegającą na pokrywaniu odlewów na gorąco roztopionym brązem. W wyniku naturalnego procesu powstawania patyny rzeźby nabrały pięknego, zielonkawego koloru. Rzeźba „Totem”, do której „wyją” wilki, nawiązuje do słowiańskiego bóstwa – Światowida. Posąg olbrzymiej wielkości istoty o czterech twarzach składa się z pięciu bloków piaskowca pokrytych z każdej strony symbolami nawiązującymi do istoty bóstwa i wierzeń Słowian. Znajdziemy tam m.in. atrybuty Światowida: róg, miecz i białego konia. Na dole od strony wschodniej znajduje się sygnatura autora.

Kompozycja rzeźbiarska Dębskiej i Trenarowskiego zaprojektowana została pomiędzy drzewami przy Alei Klonowej, na łące zwanej wówczas „Uroczyskiem”. Dębska opisywała ją jako miejsce czarodziejskie. Ona wykonała wilki, natomiast Trenarowski wykonał posąg bożka. Artyści współpracowali już wcześniej, ale taką ich wspólną kompozycję można znaleźć tylko w Parku Śląskim. Realizacja i ustawienie grupy zamówionych rzeźb przedłużyły się z powodu nagłej śmierci Trenarowskiego. Dokończenia rzeźby podjęła się Dębska i w końcu w 1966 roku wszystkie rzeźby stanęły razem, sytuowane na specjalnie dobranych przez autorkę kamieniach. Przez lata zmienił się charakter tego miejsca. Powstał obok Sankodrom, później Snow Park, a rzeźby zostały zdemontowane. Teraz stoją w nowej lokalizacji – na łące między drzewami, nieopodal Świątyni Petrycha. Dla bezpieczeństwa zamontowano tam monitoring.

/AK/