U zbiegu ulic Powstańców Warszawy i Jasnogórskiej ponownie lśni odrestaurowany symbol wojennej historii – czołg T-34. Ten niepozorny strażnik pamięci, stojący tam od dekad, właśnie przeszedł gruntowną renowację. Na zlecenie miasta wykonano kompleksowe prace konserwacyjne, które nie tylko odświeżyły jego wygląd, ale przede wszystkim zabezpieczyły go przed dalszym niszczeniem.
Nowe życie stalowego weterana
Prace remontowe ruszyły w marcu i rozpoczęły się od usunięcia aż czterech warstw starej farby. Następnie cały pojazd został pokryty podkładem antykorozyjnym i pomalowany na charakterystyczny odcień wojskowej zieleni. Dodatkowe detale, jak centralne śruby przy gąsienicach, zyskały odcień ciemnej czerwieni. Uzupełniono także braki w ogumieniu, przywracając czołgowi pełną estetykę.
Modernizacji poddano również sam postument – został oczyszczony, a tablica pamiątkowa dokładnie odnowiona. Co więcej, miasto planuje dodatkowe nasadzenia niskiej zieleni oraz lifting elementów małej architektury wokół czołgu, aby cała przestrzeń zyskała bardziej reprezentacyjny charakter.
T-34 – świadek historii
Czołg T-34-85, który dziś możemy podziwiać w Gliwicach, to nie tylko pomnik militarny, ale i niemal żywa karta historii. Wchodził w skład I Korpusu Pancernego Wojska Polskiego – formacji powołanej do życia pod koniec lata 1944 roku w rejonie Berdyczowa i Chełma, początkowo jako Pierwszy Polski Korpus Czołgów. Uroczyste zaprzysiężenie tej jednostki odbyło się 26 października 1944 r. w Chełmie.
Po zakończeniu wojny T-34-85 stał się pierwszym czołgiem bojowym produkowanym masowo w powojennej Polsce.
Gliwicka tajemnica: jak czołg trafił na Śląsk?
Choć dziś jest nieodłącznym elementem gliwickiego krajobrazu, jego wojenny szlak nie jest do końca jasny. Muzeum w Gliwicach podaje, że czołg należał do I Korpusu Pancernego i brał udział w walkach pod Budziszynem. Został uszkodzony i następnie przetransportowany do Gliwic.
Istnieje jednak alternatywna wersja tej historii – według niej ostatnim przystankiem bojowego szlaku była czeska miejscowość Melnik pod Pragą. Obie teorie nie wykluczają się całkowicie, jednak pewność mamy tylko co do jednego: czołg został przekazany Gliwicom w sierpniu 1945 roku.
Dokładna data? Źródła się różnią – jedni wskazują 5, inni 12 sierpnia. Pewnym tropem jest jednak sama tablica pamiątkowa. Głosi ona, że 12 sierpnia 1945 roku, podczas uroczystej mszy świętej z okazji zakończenia II wojny światowej, wręczono sztandar I Korpusowi Pancernemu Wojska Polskiego. Sztandar ten był darem od społeczeństwa Ziemi Śląskiej – a czołg ustawiono w miejscu ceremonii jako jej trwały symbol.
Fot. M.Foltyn/UM Gliwice
