Trwa wielki sprawdzian gigantycznej inwestycji, która ma uratować wiele miast i miasteczek przed katastrofalnym naporem wody. Czasza zbiornika Racibórz Dolny wypełnia się wezbraną wodą, przechwyconą z koryta rzeki Odry. Piętrzenie rozpoczęło się w dniu 15 września 2024r. ok. godz. 4.20. Praca zbiornika rozpoczęła się przy przepływie ok. 750 m3/s. w korycie Odry i rzędnej na wodowskazie Krzyżanowice wynoszącej ok. 690 cm.
Kluczowy element ochrony przeciwpowodziowej
Racibórz Dolny to suchy zbiornik przeciwpowodziowy zlokalizowany w dolinie rzeki Odry. Zbiornik o powierzchni 26,3 km² i docelowej pojemności 320 mln m³, po wyeksploatowaniu złóż kopalin, jest jednym z najważniejszych elementów systemu zabezpieczeń przeciwpowodziowych na Odrze, sięgającym od Raciborza aż po Wrocław.
Budowa polderu Racibórz Dolny to długo oczekiwana inwestycja, której idea sięga jeszcze końca XIX wieku, kiedy po raz pierwszy rozważano stworzenie tamy w tym rejonie. Ostatecznie impulsem do realizacji projektu stała się katastrofalna powódź z 1997 roku, która spowodowała ogromne straty oraz zmusiła władze do podjęcia zdecydowanych działań w zakresie ochrony przeciwpowodziowej.
Zbiornik został oficjalnie oddany do użytku w czerwcu 2020 roku, a jego główne funkcje skupiają się na redukcji fali powodziowej w czasie intensywnych opadów. Zbiornik może przyjąć 185 mln m³ wody, co pozwala na znaczne złagodzenie skutków powodzi, a po przekształceniu go w zbiornik mokry, jego pojemność wzrośnie do 320 mln m³.
Koszty i skala inwestycji
Budowa Raciborza Dolnego kosztowała około 2 miliardy złotych, z czego znaczną część finansowania pochodziła ze środków Unii Europejskiej. Na potrzeby tego projektu zużyto 6,8 mln ton ziemi, a cała inwestycja obejmowała wzniesienie 22 km wałów, które zabezpieczają teren zbiornika. Główna zapora czołowa, zlokalizowana na 46,3 km biegu Odry, zamyka zlewnię o powierzchni 6642 km², odgrywając kluczową rolę w zarządzaniu przepływem wód.
Historia przekształceń i przesiedlenia mieszkańców
Realizacja projektu wymagała wielu poświęceń, w tym przesiedlenia mieszkańców dwóch wsi – Nieboczowy i Ligota Tworkowska, leżących w dolinie planowanego zbiornika. W sumie przesiedlono ponad 700 osób. Wieś Nieboczowy została odbudowana w nowym miejscu w latach 2014-2019, w pobliżu Syryni, stając się nowoczesną miejscowością, która powstała od podstaw.
Przyszłość zbiornika
Racibórz Dolny ma obecnie status suchego zbiornika przeciwpowodziowego, jednak Rada Ministrów rozważa jego przekształcenie w mokry zbiornik wielofunkcyjny. Dzięki temu obiekt nie tylko zabezpieczyłby przed powodziami, ale także wspierałby walkę z suszą, poprawiał warunki żeglugi na Odrze i mógłby stać się atrakcją rekreacyjną regionu.
Przekształcenie w zbiornik mokry planowane jest po zakończeniu eksploatacji złóż żwiru znajdujących się w dnie zbiornika. Proces ten potrwa około 40-50 lat, ale już teraz mówi się o przyszłych korzyściach dla regionu. Zbiornik będzie mógł gromadzić więcej wody, co zwiększy jego możliwości retencyjne, a także poprawi stan środowiska i gospodarki wodnej regionu.
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. W portalu Dwa Kwadranse każdego dnia piszemy o najważniejszych wydarzeniach z regionu. Bądź na bieżąco! Obserwuj Dwa Kwadranse na Facebooku, Instagramie, platformie X oraz TikToku.
Fot. RZGW w Gliwicach
Popularne
Śląskie stawia na transformację
Może Ci się spodobać
